HBAE1203 Perkembangan Seni Kanak-kanak

TOPIK 1 PERKEMBANGAN SENI KANAK-KANAK

1.1 KANAK-KANAK DAN SENI VISUAL

Kanak-kanak dilahirkan dengan mempunyai sifat yang dinamik serta

berkembang mengikut fitrah semula jadi proses tumbesaran

mereka. Hasil kerja seni visual yang dihasilkan berfungsi sebagai

alat komunikasi dan merupakan refleksi pemikiran kanakkanak.

1.2 KEPENTINGAN PENGAJARAN MATA PELAJARAN

PENDIDIKAN SENI VISUAL KEPADA KANAK-KANAK

(a) Aspek Kognitif

Penganjuran aktiviti seni visual yang tersusun dan terancang dapat

melahirkan kanak-kanak yang mempunyai keupayaan

menyelesaikan masalah serta mampu membuat penilaian dan bijak

membuat keputusan.

(b) Aspek Fizikal

Penggunaan alat dan bahan memberikan satu bentuk latihan

berkesan kepada otot tangan (psychomotor) dan koordinasi tangan

serta mata.

(c) Aspek Kreativiti

Latihan dan projek yang bersifat terbuka dapat membantu murid

untuk mengembangkan aspek kreativiti mereka. Aktiviti dan projek

di dalam pendidikan seni visual mengutamakan proses, berbanding

dengan hasilan akhir.

(d) Aspek Persepsi

murid boleh mempertingkatkan dan menajamkan penggunaan

pancaindera dan deria melalui proses penghasilan dan hasilan seni,

produk dan objek yang terdapat di sekeliling mereka.

(e) Aspek Sosial dan Emosi

Murid boleh berinteraksi dan meningkatkan keupayaan bersosial

selain meningkatkan keyakinan diri. Mata pelajaran pendidikan seni

juga menganjurkan semangat bekerjasama di dalam aktiviti

berkumpulan yang dibentuk.

1.3 KANAK-KANAK DAN SENI LUKIS

(a) Melukis sebagai Medium Komunikasi

Lukisan merupakan bentuk komunikasi awal kanak-kanak sebelum

mereka berupaya untuk bertutur. Ianya dijadikan alat perhubungan

yang berkesan untuk berinteraksi.

(b) Melukis sebagai Cara Mencapai Kepuasan Diri

Melukis merupakan aktiviti yang mampu memberikan kepuasan

kepada kanak-kanak. Melalui lukisan, kanak-kanak dapat

meluahkan perasaan dan emosi selain dapat membina kekuatan

otot. Aktiviti sebegini juga dapat membantu menajamkan daya intuisi

kanak-kanak.

(c) Melukis untuk Meningkatkan Daya Penguasaan Kendiri (Self

Esteem)

Aktiviti melukis dapat memberikan kepuasan kepada kanak-kanak

dalam meluahkan apa yang dilihat lalu dipindahkan semula dalam

bentuk dan rupa imej yang unik mengikut tahap pemahaman

mereka.Melalui aktiviti melukis, kanak-kanak dapat meningkatkan

daya sensitiviti pancaindera.

1.4 PERKEMBANGAN ARTISTIK KANAK-KANAK

1.4.1 Teori Perkembangan Artistik oleh Hurwitz dan Day

(a) Peringkat Manipulatif atau Zaman Awal Kanak-kanak (2-4

Tahun)

kanak-kanak tidak mempunyai kawalan pada pergerakan tangan.

Lukisan yang dihasilkan juga selalunya tidak terkawal dan banyak

terdapat di dinding, di atas meja dan kertas lukisan dengan

menggunakan pelbagai jenis bahan dan medium seperti krayon,

pensil serta bahan-bahan lain.

-tidak bersifat realistik dan banyak menggunakan lukisan

garisan bagi menggambarkan sesuatu imej.

-terdapat empat peringkat contengan pada peringkat manipulatif

iaitu contengan garisan tidak terkawal, contengan garisan terkawal,

contengan rupa terkawal dan contengan rupa.

(b) Peringkat Membuat Simbol (6-9 Tahun)

kanak-kanak mula beralih ke peringkat menghasilkan simbol. Pada

peringkat ini, kanak-kanak sangat terpengaruh dengan keadaan

sekelilingnya.

(c) Pra-Remaja (10-13 Tahun)

Terdapat percubaan untuk melukis figura dengan saiz yang betul

Lukisan figura pula mula dilukis dengan menitikberatkan daya saiz

sebenar objek.

1.4.2 Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak oleh Lowenfeld

dan Britain

(a) Peringkat Scribbling (2-4 Tahun)

Pada peringkat ini kanak-kanak menghasilkan contengan secara

rawak dan tidak terkawal. mereka mula melukis dari peringkat

contengan kepada lukisan garisan lurus dan melintang kepada

melukis bulatan.

(b) Peringkat Preschematic (4-7 Tahun)

Peningkatan daripada contengan bulatan kepada percubaan

pertama untuk melukis objek yang terdapat di sekelilingnya dengan

menggunakan garisan.

(c) Peringkat Schematic (7-9 Tahun)

Lukisan mula dihasilkan mengikut skema atau konsep tertentu.

Penekanan lebih diberikan kepada cara penyusunan objek dalam

imej selain daripada imej manusia dan objek yang terdapat di

sekelilingnya. lukisan yang dihasilkan adalah spontan, bebas dan

berskala besar.

(d) Peringkat Dawning Realism atau The Gang Age (9-12 Tahun)

kanak-kanak terus melukis dengan mengekalkan konsep dan skema

tertentu. imej yang dilukis secara realistik dan teliti. Imej lukisan

mula mengecil dari segi saiz dan kanak-kanak mula menunjukkan

sifat kritikal dengan hasil karya sendiri. Mereka mula

membandingkan karya dengan karya rakan sebaya dan ini

menjadikan mereka berhati-hati dan sedikit individualistik serta

menitikberatkan kualiti karya yang dihasilkan.

(e) Peringkat Pseudonaturalistic atau Reasoning (12-14 Tahun)

Pada peringkat ini, kanak-kanak mula peka dengan konsep realistik

di dalam menghasilkan lukisan. Mereka menitikberatkan konsep

kedudukan dan saiz rasional imej. Mereka lebih gemar untuk

melukis melalui konsep peniruan atau melalui objek

di hadapan mata berbanding dengan lukisan menerusi imaginasi.

(f) Peringkat Period If Decision atau Adolescent Art in High

School (14-17 Tahun)

Peringkat ini merupakan peringkat penekanan terhadap proses

penghasilan karya seni dan penciptaan objek. Peringkat ini

memperlihatkan kematangan di dalam membuat keputusan dan

pemilihan bahan yang sesuai untuk menghasilkan karya

seni.

1.4.3 Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak oleh Georges-

Henri Luquet

(a) Peringkat Fortuitous Realism

Peringkat ini ialah peringkat awal lukisan kanak-kanak di mana

imejan yang cuba dihasilkan pada peringkat contengan telah

membentuk imej dan objek yang hampir sama dengan objek

sebenar.

(b) Peringkat Failed Realism

Imej yang diperolehi secara tidak sengaja diperbaiki dan diperhalusi

bagi mendapatkan imej sebenar. Lukisan yang hampir sama

dihasilkan berulang kali.

(c) Peringkat Intelectual Realism

Pada peringkat ini kanak-kanak mula melukis mengikut apa yang

mereka tahu dan apa yang mereka lihat. Bentuk lukisan yang lebih

ringkas namun dilukis dengan agak baik.

(d) Peringkat Visual Realism

Melukis imej yang mempunyai perspektif dan kadar banding.

Percubaan untuk melukis imej 3 dimensi di atas kertas lukisan dapat

dilihat pada peringkat ini dan percubaan melukis imej secara 3

dimensi dianggap satu kejayaan dan pencapaian baik.

1.5 KEINGINAN ASAS KANAK-KANAK

(a) Untuk Bergerak, Berjaya dan Diiktiraf, Diterima dan Disanjung

(hasil karya di[uji,dipamerkan)

(b) Untuk Bersaing, Ketangkasan Fizikal dan Memahami

(pertandingan)

(c) Untuk Meneroka, Pencapaian Kreatif dan Meluahkan Perasaan

(beri peluang meneroka dan bereksperimentasi.

 <!-- nuffnang -->
<script type="text/javascript">
    nuffnang_bid = "556c52197744506403c55f53717d4d76";
    document.write( "<div id='nuffnang_lr'></div>" );
    (function() {  
        var nn = document.createElement('script'); nn.type = 'text/javascript';  
        nn.src = 'http://synad2.nuffnang.com.my/lr.js';  
        var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(nn, s.nextSibling);
    })();
</script>
<!-- nuffnang-->




TOPIK 2 TEORI-TEORI DALAM SENI

2.1 DEFINISI SENI

Seni boleh dirujuk sebagai suatu proses dan manifestasi kepada

ekspresi diri, penilaian yang menentukan elemen-elemen yang

wajar diketengahkan di dalam hasil seni, di dalam menyampaikan

idea, emosi, perasaan, kepercayaan di dalam bentuk yang

difikirkan paling efektif.

2.2 CIRI-CIRI PERKEMBANGAN

Pergerakan estetik awal kanak-kanak mempunyai kaitan langsung

dengan emosi mereka kerana resepsi deria yang mengeluarkan

isyarat tersebut selalunya mempunyai hubungan terus dengan

bahagian otak yang merangsang emosi.

2.3 PERKEMBANGAN ESTETIK

Luahan estetik kanak-kanak amat berbeza dengan pergerakan

badan yang biasa. Di dalam kehidupan seharian, kita berkomunikasi

secara verbal ataupun bukan verbal. Komunikasi bukan verbal

melibatkan pergerakan tangan, memek muka, pandangan mata

dan pergerakan bahagian badan yang lain. Pergerakan estetik pula

menjurus kepada isyarat virtual. Isyarat virtual ini merupakan

jendela kepada emosi dalaman kanak-kanak dan juga jiwa dan

pemikiran mereka.

2.4 PERKEMBANGAN ARTISTIK

(a) Faktor sosioekonomi mempunyai pengaruh yang amat terbatas

dalam peringkat awal pertumbuhan kanak-kanak. Kanak-kanak

lelaki dan perempuan didapati melukis dengan cara yang sama di

peringkat awal pertumbuhan.

(b) Lukisan kanak-kanak dapat memberi lebih banyak maklumat

tentang perkembangan mereka daripada catan kerana ianya

menggunakan krayon, pensil dan pen. Alatan ini lebih mudah

dikawal oleh kanak-kanak daripada berus dan warna.

(c) Terdapat pertindihan yang agak ketara di antara peringkatperingkat

perkembangan. Lukisan kanak-kanak mungkin

mempunyai elemen dua peringkat serentak dan tidak semestinya

elemen satu peringkat perkembangan sahaja.

2.5 TEORI-TEORI KOGNITIF

2.5.1 Teori Gestalt- Prinsip asas teori ini menitikberatkan

keseluruhan daripada sebahagian. Dalam erti kata lain, melihat

sesuatu objek secara keseluruhan (contohnya rumah) memberi

makna yang lebih mendalam daripada melihat komponenkomponen

individu (tiang, lantai, dinding, pintu, tangga). Proses

melihat secara keseluruhan melibatkan proses kognitif – minda

membuat anjakan daripada memahami setiap komponen dalam

menghasilkan makna daripada pandangan yang menyeluruh.

Hukum-hukum Teori Gestalt

(a) Hukum Pragnanz

Hukum Pragnanz menyatakan bahawa apabila individu berhadapan

dengan pengalaman yang baru, persepsi individu tersebut adalah

tidak teratur.

(b) Hukum Persamaan (Similarity)

Konsep hukum persamaan adalah lebih mudah untuk difahami.

Individu akan lebih cenderung untuk mengklasifikasikan rangsangan

yang mempunyai persamaan di dalam kumpulan yang sama.

(c) Hukum Keintiman (Proximity)

Mengikut hukum keintiman, pengklasifikasian setiap rangsangan

adalah berdasarkan elemen jarak dan hubungan. Rangsanganrangsangan

yang mempunyai hubung kait di antara satu sama lain

akan diletakkan di dalam kumpulan yang sama.

(d) Hukum Lengkap (Closure)

Hukum lengkap menganjurkan bahawa individu cenderung untuk

meletakkan rangsangan yang telah lengkap di dalam kumpulan

yang sama.

(e) Hukum Kesinambungan Positif (Good Continuation)

Hukum ini menyatakan bahawa sifat sesuatu rangsangan tidak akan

berubah, dan pada masa yang akan datang sifat yang sama akan

dikekalkan. Contohnya, garis yang lurus dilihat sebagai akan tetap

lurus pada masa yang akan datang dan tidak akan berubah sifatnya.

(f) Hukum Ciri-ciri Bahagian (Membership Character)

Di dalam hukum ini, individu akan mentafsir sesuatu berdasarkan

pandangan mereka secara keseluruhan terhadap sesuatu objek

tersebut, dan bukannya melihat setiap bahagian daripada

keseluruhan objek tersebut.

- Teori Gestalt juga

mempunyai hubungan yang rapat dengan pandangan konstruktivis

dan banyak diaplikasikan di dalam kaedah penyelesaian masalah.

- Di dalam konteks pembelajaran seni visual, teori Gestalt bukan

sahaja melihat kepada produk atau hasil kerja tetapi memberikan

penekanan yang tinggi ke atas proses penghasilan produk itu

sendiri.

2.5.2 Teori Sosial-Interaksi Piaget(ahli epistemologi genetik di

dalam bidang biologi dan falsafah.)

-Piaget merumuskan bahawa kanak-kanak kecil bukanlah tidak

mempunyai kapasiti untuk berfikir, cuma kanak-kanak dewasa

mempunyai lebih pengalaman yang mengasah minda mereka.

Jawapan kanak-kanak kecil berbeza daripada kanak-kanak dewasa

kerana cara berfikir mereka yang berbeza.

- prinsip penyelidikan biologinya :

(a) Penyerapan (Assimilation) dan Ubahsuai (Accommodation)

Piaget menjelaskan dua proses yang digunakan oleh individu

sepanjang hayat dalam menyesuaikan diri mereka dengan

persekitaran, iaitu asimilasi (assimilation) dan akomodasi

(accommodation). Kedua-dua proses ini sentiasa berlaku dalam diri

individu dan sentiasa menimbulkan ketegangan yang memerlukan penyelesaian. Hasil daripada penyelesaian kepada ketegangan ini akan mempengaruhi perkembangan kognitif.

(b) Refleksi, Skema, Struktur dan Hierarki

Piaget juga mengemukakan hipotesis bahawa setiap bayi dilahirkan

dengan skema fungsi yang dikenali sebagai refleksi. Refleksi pada

bayi ini berfungsi dalam membantu menyesuaikan diri dengan

persekitaran yang baru (daripada dunia janin ke dunia sebenar).

Apabila bayi mula biasa dengan persekitaran yang baru, refleksi ini

akan digantikan dengan skema tersusun.

Perkembangan Kebolehan Kognitif

(a) Peringkat Deria-Pergerakan (0-2 Tahun)

Kanak-kanak masih belum dapat menguasai simbol ataupun bahasa

untuk menamakan objek di sekitarnya. Satu-satunya cara interaksi

dengan persekitaran ialah melalui kesan deria dan gerak-gerinya.

Apabila umur bayi meningkat 10 bulan, bayi tersebut mula

memahami konsep ‘kekal’ (permanence) iaitu kesedaran bahawa

walaupun sesuatu objek hilang daripada pandangannya, objek

tersebut tidak ghaib begitu sahaja.

(b) Peringkat Pra-olahan (2 – 6 Tahun)

Di peringkat ini, kanak-kanak telah mula menguasai bahasa dan

menggunakan nama untuk panggilan objek di sekelilingnya.

Walaupun begitu, penguasaan ini masih baru dan terbatas dan akan

berkembang sepenuhnya sehinggalah kanak-kanak tersebut

mencapai peringkat pengolahan formal.

(c) Peringkat Pengolahan Konkrit (7 – 11 Tahun)

Kebolehan kanak-kanak menguasai konsep pengekalan tentang

paduan, nombor, berat dan padatan. Kebolehan ini membantu

mereka memahami konsep lain yang lebih rumit seperti susunan

angka, pengklasifikasian bahan mengikut sifat, serta kemampuan

melihat sesuatu perkara daripada pelbagai perspektif.

d) Peringkat Pengolahan Formal (12 Tahun ke Atas)

Kanak-kanak ini mencapai tahap kemuncak kecerdasan mental di

penghujung zaman remaja, namun kekurangan pengalaman

mengehadkan pengetahuan dan kebolehan mereka untuk

menggunakan apa yang mereka tahu. Di peringkat ini juga,

perkembangan fizikal kanak-kanak adalah lebih pantas berbanding

perkembangan mental apabila mereka mula melangkah ke awal

alam remaja.

Pendekatan Teori Sosial-Interaksi Piaget dalam Pembelajaran

(a) Peringkat Pra-olahan (2-6 Tahun)

Imaginasi kanak-kanak adalah sangat tinggi pada peringkat praolahan,

iaitu apabila kanak-kanak mencapai umur dua hingga enam

tahun. Adalah penting bagi guru-guru prasekolah ataupun ibu bapa

menggalakkan kanak-kanak untuk berimaginasi kerana secara

tidak langsung ia juga akan menggalakkan daya cipta kanak-kanak.

(b) Peringkat Pengolahan Konkrit

Di peringkat ini, kanak-kanak mempunyai kepetahan bercakap yang

sangat tinggi dan sentiasa ingin bertutur untuk menarik perhatian. Namun begitu, di dalam kelas yang sama

mungkin ada sebilangan kanak-kanak yang sangat petah bertutur dan sangat aktif, manakala sebilangan lagi lebih suka mendiamkan diri.

(c) Peringkat Pengolahan Formal (12 Tahun ke Atas)

Di peringkat ini, pelajar telah mula faham konsep-konsep abstrak

dan mula membentuk identiti diri. Mereka mula memahami

kepentingan falsafah hidup dan prinsip, politik dan konsep agama.

Guru boleh membantu dengan mengadakan perbincangan dalam

topiktopik ini agar dapat dijadikan panduan oleh pelajar. Antara

bentuk perbincangan ialah membantu dalam menentukan hala tuju

pelajar, persediaan yang perlu dilakukan serta menetapkan

matlamat.

Pendekatan Konstruktivis

Pendekatan Konstruktivis dalam Pengajaran

Bruner telah menggariskan tiga prinsip utama di dalam konteks

pembelajaran menggunakan pendekatan konstruktivis.

1. Pengajaran perlu menitikberatkan pengalaman pelajar serta

mengikut konteks kesanggupan pelajar untuk belajar (kesediaan).

2. Pengajaran perlu mengikut struktur atau urutan yang mampu

difahami oleh pelajar dengan mudah (organisasi).

3. Pengajaran perlu dirangka untuk memudah cara penghasilan ilmu

(melangkaui maklumat yang dibekalkan guru).

Kaedah ini mengaplikasikan empat cara tertentu di dalam

penyampaian sesuatu topik.

1. Menekankan perbezaan iaitu melatih pelajar agar bijak

membezakan jenis dan sifat maklumat yang diterima.

2. Menstruktur maklumat agar lebih mudah diterima dan difahami

3. Susunan paling berkesan di dalam menyampaikan material

pengajaran

4. Sifat dan bentuk ganjaran (reward) atau hukuman (punishment)

yang akan dikenakan sekiranya pelajar berjaya atau gagal

melakukan sesuatu.

TOPIK 3 BAHASA TAMPAK (ASAS-ASAS SENIREKA)

- Unsur-unsur seni reka terdiri daripada enam elemen asas yang

penting dalam

penggubahan sesuatu karya seni visual iaitu:

• Garisan

• Rupa

• Bentuk

• Jalinan

• Ruang

• Warna

- Garisan ialah cantuman dari satu titik ke titik yang lain dengan

mempunyai jarak-jarak tertentu. Aplikasi berbagai jenis garisan

dapat mencipta rupa, jalinan, ton, corak serta menimbulkan

gambaran bentuk, ruang dan gerakan dalam seni visual.

- Rupa

Rupa mesti mempunyai garisan luar (outline) dan sempadan yang

mengelilinginya. Ianya dapat dikategorikan kepada rupa geometri

dan organik. Rupa geometri lebih kepada rupa yang mempunyai

sudut dan penjuru. Rupa organik pula yang mempunyai rupa bebas

dan tidak terikat pada bentuk yang khusus. Rupa ialah sesuatu

kawasan yang berbeza dari ruang di sekeliling dan bersifat 2-D

(tidak berjisim). Merupakan hasil pertemuan antara penghujung

garisan dan permulaannya.

Bentuk mempunyai struktur jisim dan isipadu. Terdapat 2 jenis

bentuk iaitu bentuk konkrit dan bentuk ilusi. Bentuk dapat dihasilkan

melalui lukisan, catan, arca, komputer dan kraf tradisi. Bentuk

konkrit ialah bentuk sebenar yang bersifat 3 dimensi. Bentuk ilusi

ialah bentuk yang dilihat melalui gambar atau ilustrasi. Ianya bersifat

rata dan boleh dihasilkan melalui lakaran, catan dan

lukisan berkomputer 3 dimensi.

Jalinan merujuk kepada kesan yang terdapat pada permukaan

sesuatu objek. Ia dapat menunjukkan kesan rasa dan ekspresi

sesuatu objek kepada kita. Jalinan terbahagi kepada dua iaitu;

jalinan sentuh dan jalinan tampak. Jalinan sentuh ialah jalinan yang

dapat dirasai melalui sentuhan, contohnya kulit buah durian (alam

semula jadi) dan jahitan sulaman (alam buatan manusia). Jalinan

tampak pula jenis jalinan yang hanya dapat dilihat tetapi tidak dapat

dirasa melalui sentuhan.

Ruang merupakan kawasan yang dikelilingi oleh garisan, atau

kawasan kosong di

sekeliling objek, atau jarak antara dua objek.

warna ialah pigmen pewarna kimia yang bertindak balas pada

sesuatu permukaan. warna terbahagi kepada tiga kumpulan utama

iaitu warna asas, warna sekunder dan warna tertier. Warna asas

terdiri daripada warna biru, merah dan kuning; dan ianya boleh

menghasilkan warna sekunder dan warna tertier. Warna sekunder

pula terdiri daripada warna hijau, jingga dan ungu; dan dapat

dihasilkan daripada campuran dua warna asas. Sementara itu,

warna tertier terhasil daripada percampuran warna asas dan

sekunder.

PRINSIP-PRINSIP REKAAN

-Harmoni wujud di alam sekeliling apabila munculnya susunan atau

ulangan unsur-unsur seni mengikut cara atau gaya yang

tertentuTujuan menghasilkan kesan harmoni adalah untuk menarik

perhatian pada sesuatu gubahan, objek atau imej.

- Kontra wujud apabila salah satu daripada unsur-unsur seni

mempunyai ciri-ciri yang bertentangan di antara satu sama. Ianya

bertujuan untuk menimbulkan kesan yang menarik pada sesebuah

karya seni. Kontra berkait rapat dengan penegasan (semakin tinggi

kadar kontra semakin jelas penegasan).

- penegasan ialah sesuatu yang boleh menarik perhatian dan

tumpuan kepada pemerhatian tampak. Ianya berfungsi sebagai

daya penarik, pemusatan

karya, mengelak kebosanan dan menjadikan gubahan lebih

dramatik.

Imbangan ialah keadaan gubahan yang sama sempadan,

sama berat dan graviti, sama kecerahan warna, sama padan dan

sama gaya penampilan.

Terdapat tiga jenis imbangan iaitu imbangan simetri, imbangan tidak

simetri dan imbangan

semua arah.

Pergerakan wujud apabila terdapatnya keadaan yang bergetar,

bergoyang, bergegar, berayun, bersinar-sinar dan sebagainya.

Pergerakan bertujuan untuk memberi ‘nyawa’, rupa dan bentuk

visual dalam seni tampak dua dimensi.

Kepelbagaian merupakan keadaan penggabungan pelbagai gaya,

nilai dan idea yang berbeza. Susunan atau ulangan unsur-unsur

seni yang bertentangan arah dan berbeza saiznya akan

mewujudkan kepelbagaian.

Kesatuan merupakan olahan motif atau ulangan unsur-unsur seni

secara sistematik, berpandukan grid berdasarkan tema atau idea

sesuatu hasil karya. Susun atur yang kemas, teratur, lengkap dan

sempurna dapat mewujudkan kesatuan.

ORGANISASI REKAAN

Komunikasi visual merujuk kepada pembelajaran yang

membolehkan pelajar berkomunikasi secara visual melalui hasil

kerja seni. Komunikasi visual terdiri daripada dua tumpuan utama

iaitu; reka bentuk grafik dan multimedia. Reka bentuk grafik meliputi

pengenalan reka bentuk grafik, poster, simbol, logo dan maskot,

kaligrafi, tipografi, pembungkusan, grafik persekitaran, ilustrasi, dan

komputer grafik.

Poster merupakan reka bentuk komunikasi yang berfungsi

menyampaikan mesej dan intipati daripada gubahan idea. Ianya

juga merupakan elemen dalam promosi, kempen dan sebagainya.

Simbol

Ialah reka bentuk grafik yang diringkas dan dipermudahkan

daripada imej sumber alam semula jadi dan alam buatan manusia.

Simbol terdiri daripada flora dan fauna serta benda-benda yang

terdapat di sekeliling manusia. Ianya lebih ringkas dan mudah

daripada tanda yang menggunakan teks.

Logo

Logo ialah visual grafik yang menjadi identiti kepada firma

perniagaan, kelab, persatuan, organisasi dan bandan-badan

tertentu.

Maskot

Maskot pula digunakan untuk menarik minat pada sesuatu sambil

menampilkan ciri-ciri kemesraan.

Tipografi (Muka Taip)

Tipografi merupakan seni menyusun atur atau merekaletak

sesebuah muka surat dengan menggunakan huruf untuk

mendapatkan hasil yang menarik. Terdapat 3 kumpulan muka

taip yang diaplikasikan dalam rekaan grafik iaitu muka taip serif, san

serif dan hiasan.

Pembungkusan boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu

pembungkusan jenis lembut dan pembungkusan jenis keras.

Pembungkusan seni lembut terdiri daripada beg plastik, kertas,

plastik pembalut dan kertas pembalut. Manakala pembungkusan

jenis keras terdiri daripada kotak, tin, botol dan sebagainya.

Grafik Persekitaran

Ialah reka bentuk grafik yang ada pada alam sekeliling. Ianya

berkonsepkan pengiklanan untuk menyampaikan maklumat di

samping mempromosi kepada pembaca dan pengguna.

Ilustrasi

Ilustrasi merupakan seni yang menggambarkan idea dan kata-kata

dalam bentuk gambar. Pada zaman dahulu, ilustrasi digunakan

untuk merakamkan legenda dan peristiwa bersejarah. Kini ianya

lebih bersifat komersial dan berkembang pesat seiring dengan

penemuan teknik percetakan.

Komputer Grafik

Komponen grafik dalam perisian menggunakan komputer grafik

ialah teks, warna, bentuk, ilustrasi dan garisan yang boleh

membantu pelajar. Penggunaan komputer grafik membantu pelajar

meningkatkan mutu hasil kerja kerana komponen grafik telah

tersedia dalam pelbagai perisian.

Multimedia

Multimedia ialah penggunaan komputer untuk sesuatu

persembahan dengan menggunakan sokongan teks, grafik, audio

dan video. Ianya menggunakan rangkaian hubungan dan alat untuk

membolehkan pengguna melayari, berinteraksi, mencipta dan

berkomunikasi.

KRAF TRADISIONAL DAN DIMENSI BARU

Tembikar/Seramik

merupakan hasil kraf tradisional yang paling awal dapat dikesan

oleh tamadun manusia. Ia menggunakan tanah liat yang didapati di

kawasan persekitaran atau tepian sungai, sawah dan sebagainya.

objek ini berfungsi sebagai bekas kegunaan harian, hiasan dan

dalam kematian.

Anyaman

adalah warisan yang terkenal di kawasan luar bandar terutamanya

di negerinegeri Terengganu, Perak, Melaka dan Kedah. Anyaman

bukanlah produk tetapi lebih merupakan kemahiran dalam

penghasilan produk. Biasanya produk yang dianyam diperbuat

daripada daun mengkuang atau pandan, dan dijadikan sebagai

perkakas atau objek harian seperti tikar, tudung saji dan

sebagainya.

Ukiran

Merupakan sejenis seni warisan yang menerapkan unsur-unsur

alam sekitar yang menjadi identiti ukiran mereka. Antara motifnya

ialah awan larat yang mempunyai unsur-unsur flora dan fauna,

kosmo, geometri dan lain-lain.

Tekat

Tekat lebih dikenali sebagai tekat bersuji atau sulaman timbul. Ia

merupakan seni sulaman benang pada kain dasar dan dibentuk

dengan menggunakan kertas yang diliputi benang emas.

Batik

Produk batik mempamerkan kreativiti dan kehalusan seni tekstil

yang tinggi. Tidak hairanlah ia menjadi salah satu produk

pelancongan yang terlaris. Di antara jenis-jenis batik termasuklah

batik tulis/lukis, terap/blok, pelangi, skrin dan sebagainya. Motif yang

digunakan adalah seperti flora dan fauna, geometri dan sebagainya.

Tenunan

Tenunan adalah proses menjalinkan sehelai benang sehingga

menjadi sebidang kain. Tenunan merupakan hasilan jalinan benang

losen (benang dasar) dengan benang pakan (benang sisip).

REKA BENTUK DALAMAN DAN LANSKAP

Salah satu cara peningkatan kehidupan dalam kediaman atau ruang

awam supaya dapat meningkatkan status ruang tersebut agar

selesa, selamat dan sesuai dengan cita rasa pemiliknya. Reka

bentuk ruang dalaman terhasil daripada kombinasi beberapa

elemen asas seni bina seperti tiang, dinding, lantai, siling dan atap.

Kategori reka bentuk hiasan dalaman terbahagi kepada dua iaitu

reka bentuk ruang kediaman dan reka bentuk ruang awam dan

komersil.

REKABENTUK PERSEKITARAN

Lanskap

Lanskap merupakan pemandangan yang boleh dilihat secara

semula jadi ataupun buatan manusia. Ianya boleh dibahagikan

kepada beberapa kategori yang merangkumi lanskap, kediaman,

komersial, institusi, pinggir jalan dan kemudahan awam.

Jenis-jenis Lanskap

Lanskap lembut merangkumi penggunaan tumbuh-tumbuhan yang

meliputi pelbagai jenis pokok, tumbuhan renek dan tumbuhan tutup

bumi. Satu lagi jenis lanskap ialah lanskap keras atau kejur.

Peranan dan Fungsi Lanskap

Secara umumnya, lanskap mempunyai beberapa fungsi dan

peranan utama.

(a) Fungsi Fizikal Tumbuhan Lanskap

• mengawal hakisan tanah

• memberi perlindungan dan teduhan

• meredakan iklim

• mengawal pencemaran alam

• menjadi tirai dan dinding

• mengarah pergerakan atau petunjuk arah

• imbangan ekologi dan kehidupan fauna

(b) Fungsi Estetik Tumbuhan Lanskap

• membentuk ruang

• merangka pemandangan

• melembutkan

• mengikat bangunan dan struktur dengan permukaan bumi

• menjadi penyatu pelbagai elemen

(c) Fungsi Ekonomi Tumbuhan Lanskap

Selain daripada yang dinyatakan di atas, tumbuhan lanskap mampu

menyediakan pemandangan yang baik dan indah serta memberikan

faedah kepada masyarakat dan negara dari segi rekreasi,

kesihatan, pendidikan dan pelancongan.

TOPIK 4 MENINGKATKAN DAYA IMAGINATIF KANAK-KANAK

4.1 kanak-kanak perlu dibekalkan dengan alatan yang bersesuaian

untuk dapat merangsang daya imaginasi mereka. Kreativiti dapat

dihasilkan dengan memanipulasikan objek alam.

4.1.1 Pelbagai Jenis Alat dan Media

(a) Alatan Asas

Alatan-alatan asas seperti kertas lukisan, berus, warna dan krayon.

(b) Gambar

Gambar-gambar foto ini bolehlah digunakan daripada imej yang

pelbagai, contohnya gambar keluarga, haiwan, bangunan,

pemandangan dan pelbagai lagi objek alam yang lain. pelajar

meniru imej di dalam foto untuk dimanifestasikan di dalam

karya lukisan mereka.

(c) Rakaman Video dan Penggunaan ICT

guru boleh menggunakan rakaman video dan menayangkan kepada

para pelajar di bilik media atau bilik pandang dengar yang terdapat

di sekolah-sekolah.

Penggunaan ICT merujuk kepada penggunaan alatan digital dan

elektronik dengan memanipulasikan perisian-perisian yang

ada. penggunaan komputer, pengimbas, kamera digital,

pencetak dan Internet pembelajaran yang lebih kreatif dan

menyeronokkan.

4.2 PENGALAMAN DERIA

Setiap insan normal mempunyai lima deria iaitu deria rasa,

deria bau, deria dengar, deria lihat dan deria sentuh.

Penggunaan deria yang baik akan dapat melahirkan kanak-kanak

yang mampu membuat pemerhatian secara aktif, dan ianya

menggalakkan interaksi yang kritis dan kreatif dengan alam, alat

dan bahan.

4.2.1 Cara Belajar

4.2.1.1 Belajar Secara Visual

Pelajar visual, secara amnya, dapatlah diklasifikasikan sebagai

pelajar yang gemar menggunakan deria penglihatan lebih daripada

deria yang lain untuk mendapatkan maklumat semasa proses

pembelajaran berlaku. Pelajar di dalam golongan ini lebih

cenderung menggunakan maklumat bertulis, nota, diagram dan

gambar.

4.2.1.2 Belajar Secara Auditori

Pelajar auditori mendengar dengan tekun untuk memahami, dan

proses menulis nota dilakukan kemudian. Adakalanya pelajar

auditori tidak memahami maklumat bertulis dan perlu mendengar

dengan sendiri penjelasan guru.

4.2.1.3 Belajar Secara Kinestetik

Pelajar golongan ini dapat belajar dengan lebih efektif melalui

sentuhan dan pergerakan. golongan ini memerlukan aktiviti yang

lebih berbentuk hands-on.

TOPIK 5 KREATIVITI DAN KANAK-KANAK

5.1 KREATIVITI

Lowenfeld (1975) percaya bahawa setiap kanak-kanak dilahirkan

kreatif. Penyataan ini disokong dengan sifat semula jadi kanakkanak

yang gemar meneroka, dan penuh dengan perasaan ingin

tahu.

5.2 PENGERTIAN KREATIVITI

Kreativiti berasal daripada perkataan Latin iaitu “creare” yang

membawa maksud “membuat”. Manakala daripada perkataan

Greek pula “creare” bermaksud “memenuhi’. Kamus Dewan,

(2002) mentakrifkan kreativiti sebagai satu kemampuan

(kebolehan) mencipta daya kreatif, kekreatifan manakala kreatif

pula sebagai mempunyai kebolehan mencipta, menghasilkan

dan mengembangkan sesuatu idea baru dan asli.

Kesimpulannya kreativiti adalah kebolehan dan kemampuan

seseorang menghasilkan sesuatu yang kreatif, baru dan asli. Ada

juga pendapat yang mentakrifkan kreatif dan kreativiti sebagai

penghasilan sesuatu yang tidak ada sebelumnya.

5.3 PANDANGAN TOKOH-TOKOH SENI VISUAL MENGENAI

KREATIVITI

Ellis Paul Torrance atau lebih dikenali sebagai Paul Torrance

merupakan penyelidik dan ahli akademik yang tersohor dalam

bidang kreativiti. Kerja-kerja penyelidikannya di dalam mendalami

bidang ini telah berjaya mengembangkan bidang kreativiti dan

beliau telah

diiktiraf dengan gelaran Bapa Kreativiti.

June King McFee pula mentakrifkan kreativiti itu sebagai keupayaan

seseorang mencipta sesuatu yang baru dan pada masa yang sama

mampu untuk mengolah idea.

Carl Rogers telah menggariskan lima faktor yang menjadi asas

kepada individu yang sihat, yang dapat berfungsi dengan

sepenuhnya dalam kehidupan. Kelima-lima faktor tersebut ialah

keterbukaan kepada pengalaman, cuba menikmati kehidupan yang

dialaminya, menghargai diri sendiri, mengamalkan kebebasan dan

akhirnya menjadi individu kreatif. Beliau percaya bahawa individu

yang bebas dan mempunyai rasa tanggungjawab akan cuba

menyumbang kepada insan serta makhluk lain di persekitarannya.

Sumbangan ini boleh dinyatakan dalam bentuk kreativiti di dalam

bidang seni ataupun sains,

Victor Lowenfeld - menjelaskan bahawa kreativiti seseorang murid

itu boleh diukur melalui empat omponen utama iaitu

kelancaran,( secara spontan serta pantas )

fleksibel, (mampu menyesuaikan diri dengan pelbagai keadaan dan

situasi )

keaslian (mencari idea baru dan asli )

kepekaan. (Penggunaan deria pancaindera seperti melihat, merasa,

mendengar, menghidu dan sentuhan digunakan secara sepenuhnya

sebagi proses engamatan dan merekod.)

TAHAP PERKEMBANGAN KREATIVITI

5.4.1 Perkembangan Kreativiti Fisher

(a) Peringkat Rangsangan

Pemikiran kreatif dirangsang dengan apa, mengapa, siapa,

bagaimana dan sebagainya. Guru perlu merangsang minda pelajar

dengan

pelbagai soalan kritikal.

(b) Peringkat Penerokaan

Peringkat rangsangan telah berjaya merangsang murid untuk

berusaha menjawab persoalan yang dikemukakan oleh guru atau

permasalahan yang timbul.

(c) Peringkat Perancangan

Peringkat ini menggalakkan pemikiran kreatif untuk merancang dan

memetakan semua aktiviti dan merekodkan segala kemungkinan.

Aktiviti pada peringkat ini akan dilakukan melalui 3 cara iaitu:

• Perancangan secara verbal iaitu perancangan melalui

perbincangan,

pemerhatian, interaksi dan sebagainya.

• Perancangan secara visual dilakukan melalui visual, graf, imej

lukisan dan sebagainya.

(d) Peringkat Aktiviti

Pemikiran kreatif bermula dengan set idea. Justeru melahirkan

pemikiran kreatif melalui tindakan setelah merencana segala aktiviti.

Pada peringkat ini segala perancangan dibantu melalui persoalanpersoalan

seperti ‘’Bagaimana harus kita mengambil tindakan ke

atas cadangan tersebut?’’

(e) Kajian Semula

Peringkat ini menilai keberkesanan tindakan yang telah diambil bagi

proses penambahbaikan selain melihat pencapaian objektif kerja.

Murid-murid digesa untuk memberikan pendapat dan komen

terhadap apa yang telah dilalui sebagai satu bentuk refleksi diri.

Laura H. Chapman – 3 kaedah diperkenalkan :

(a) Kaedah Penjanaan Idea (Inception of Idea)

Di dalam menjana idea, pengkarya menetapkan objektif, haluan dan

tujuan penghasilan karya. guru dimestikan untuk membimbing

pelajar dalam menetapkan hala tuju penghasilan karya selain

menerangkan kaedah menjana idea.

(b) Pengolahan dan Pemurniaan (Elaboration and Refinement)

Proses pengolahan dan pemurnian idea dilakukan bagi

mendapatkan kajian visual yang lebih sistematik dan tersusun.

Proses ini digunakan oleh pengkarya bagi memastikan imej atau

visual yang hendak dihasilkan atau dipilih bertepatan dengan tema

dan objektif penghasilan.

(c) Kemahiran Menggunakan Bahan (Execution in a Medium)

guru perlu membimbing murid melalui pengenalan terhadap bahan

dan teknik penggunaan serta penghasilan. Guru perlu menjelaskan

melalui demonstrasi dan tunjuk cara supaya pemilihan bahan oleh

murid mempunyai makna dan nilai tersendiri.

Calvin W. Taylor

(a) Kreativiti Bersifat Ekspresif

Kreativiti bersifat ekspresif berlaku secara rawak dan bebas.

Keadaan ini boleh dilihat melalui lukisan kanak-kanak yang

dihasilkan secara spontandan bebas mengikut kemampuan yang

sesuai dengan perkembangan fizikal mereka yang belum stabil.

Penghasilan lukisan pada peringkat ini banyak digambarkan melalui

garisan dan contengan mudah.

(b) Kreativiti Melalui Penghasilan

guru membantu murid untuk menambahbaik kemahiran sedia ada

kepada kaedah yang lebih sistematik dan tersusun.

(c) Kreativiti Bersifat Inventif

Kreativiti bersifat inventif merujuk kepada keupayaan mencipta

benda atau objek melalui proses eksprimentasi. Peranan guru pada

peringkat ini adalah memberikan motivasi dan galakan supaya

pelajar tidak cepat bosan dan putus asa.

(d) Kreativiti Bersifat Inovatif

Peringkat ini melibatkan modifikasi kepada konsep-konsep asas

sedia ada kepada idea baru yang lebih bermakna. pelajar mula

bertindak luar dari kaedah konvensional dan menghasilkan alternatif

bagi setiap perancangan.

(e) Kreativiti Bersifat Emergen

Ini merupakan bentuk kreativiti tertinggi di mana keseluruhan prinsip

formal diterjemahkan dan muncul di dalam bentuk abstrak dan

mudah. Sebagi contoh, figura manusia digambarkan tanpa

menitikberatkan bentuk formal dan bentuk asalnya oleh kanakkanak

apabila melukisCIRI-CIRI KREATIVITI

(a) Bersifat Fleksibel

Seseorang yang kreatif berupaya untuk menyesuaikan dirinya

dalam pelbagai keadaan dan situasi selain mempunyai keyakinan

optimis.

(b) Sensitif dan Peka

Individu ini mempunyai daya sensitiviti yang tinggi terhadap

keadaan sekelilingnya termasuk gaya hidup, keperluan,

persekitaran dan turut sensitif menggunakan deria.

(c) Gagasan/Idea yang Asli dan Tulen

Seseorang yang dikategorikan sebagai kreatif sering kali

mengutarakan idea dan

gagasan yang asli. Ini bermakna, cetusan idea bukanlah hasil

cedokan daripada

mana-mana sumber. Idea mereka unik dan menarik, malah tidak

stereotaip dan juga

tidak kovensional. Mereka ini biasanya menghasilkan hasil kerja dan

karya mengikut

cetusan rasa. Hasil karya yang mereka hasilkan sering kali berbeza

daripada yang

biasa.

(d) Bersifat Terbuka

Mempunyai sifat keterbukaan di dalam menerima pandangan dan

pendapat orang

lain mengenai hasil karya dan kerja mereka. Mengamalkan sikap

bebas serta

demokratik.

(e) Logik

Murid-murid peka dan sering berfikir secara logik dan rasional.

Mereka tahu

membezakan yang baik dan tidak baik. Selain menghargai masa

mereka juga sangat

menghormati masa.

(f) Berfikiran Bebas

Golongan kreatif ini mempunyai daya pemikiran yang tidak

terkongkong pada satusatu

perkara sahaja. Golongan ini pandai dan bijak merancang agar

projek dan

perkara yang dirancang selamat dan berjalan lancar. Pada

kebiasaannya mereka ini

sangat berhati-hati dan bijak membuat keputusan.

5.6 STRATEGI MERANGSANG KREATIVITI

5.6.1 Kaedah Sumbangsaran (Brainstorming)

(a) Kaedah Pertama

Elakkan membuat penilaian, terutama semasa proses awal

sumbangsaran. Ini boleh membantutkan usaha murid untuk

menyalurkan idea kerana khuatir idea yang diberikan tidak mampu

dilaksanakan.

(b) Kedah Kedua

Elakkan pemilikan idea oleh kumpulan dan individu. Ini kerana

apabila idea dan saranan dihakmilikkan oleh individu atau kumpulan

ianya akan menyebabkan perasaan ego wujud lalu mengurangkan

kerjasama di kalangan murid. Keadaan ini biasanya mewujudkan

suasana tegang kerana mereka cuba untuk mempertahankan idea

dan secara tidak langsung menyebabkan kesukaran untuk

memperbaiki idea tersebut.

(c) Kaedah Ketiga

Menjelaskan kepada murid bahawa tidak menjadi kesalahan untuk

meminjam idea dan cara sedia ada bagi tujuan penambahbaikan

dalam proses kemudiannya.

(d) Kaedah Keempat

Menggalakkan sumbangsaran idea yang luar biasa yang

kadangkala tidak masuk akal. Galakan sebegini akan merangsang

murid untuk berfikir luar daripada kemampuan supaya murid

mempunyai idea menarik, tidak bersifat konvensional dan bersifat

biasa sahaja.

Teori Perkembangan Kreativiti Paul Torrance

proses memupuk dan mengembangkan kreativiti para pelajar.

(a) Penyoalan

Rangsangan melalui proses penyoalan melalui sesi kritikan seni.

(b) Penemuan

Proses penemuan merujuk kepada usaha untuk memberikan

galakan dan rangsangan oleh guru kepada murid bagi

menggalakkan penemuan-penemuan terbaru melalui penyelidikan

dan kajian.

(c) Pemerhatian

proses pemerhatian tidak tertumpu hanya pada deria pengamatan

semata-mata malahan proses pemerhatian turut melibatkan deria

yang lain seperti deria sentuhan, dan sebagainya.

(d) Percubaan

Percubaan merujuk kepada usaha berterusan bagi mendapatkan

hasil terbaik. Individu yang kreatif akan terus bereksperimentasi bagi

mendapatkan kesan dan hasil yang dikehendaki.

(e) Penerokaan

Penerokaan atau eksplorasi merujuk kepada galakan untuk

memanipulasi pelbagai barangan dan alat yang terdapat di

sekeliling.

(f) Memanipulasi

murid mampu menggunakan objek dan bahan yang terdapat di

sekeliling untuk dijadikan hasilan seni. Dalam konteks pendidikan

seni visual usaha ini mengajar pelajar supaya lebih

berjimat dan mengelakkan pembaziran.

(g) Aktiviti/Bermain

Kreativiti boleh dirangsang melalui aktiviti bermain. Bagi kanakkanak,

masa bermain merupakan masa yang penuh dengan

keseronokan dan cabaran. Justeru, rangsangan perlu diwujudkan

melalui permainan berbentuk akademik. Sebagai

contoh, guru boleh menggalakkan aktiviti seperti membuat mural di

sekolah.

5.7 MENINGKATKAN MOTIVASI

Strategi dan saranan yang boleh digunakan oleh guru bagi

menyuburkan proses kreativiti.

(a) Memilih Bahan dan Alat

Murid seharusnya diberikan peluang untuk memilih bahan dan

alatan yang boleh digunakan untuk pelbagai aktiviti seni visual.

(b) Masa

Rancang pelajaran dengan baik dan teratur supaya murid

mempunyai masa yang cukup untuk berfikir, membuat

eksperimentasi, dan meneroka.

(c) Rangsangan

Pamerkan hasil karya murid sebagai satu bentuk sokongan

berterusan. Pameran

hasil karya murid boleh merangsang pelajar untuk menghasilkan

banyak lagi hasil

karya seni visual.

(d) Pengajaran dan Pembelajaran Fleksibel

Guru pendidikan perlu fleksibel dalam proses pengajaran. Mereka

seharusnya bersedia untuk mengubah cara mengajar mengikut

minat idea dan cadangan daripada murid.

(e) Hormat-menghormati

Guru pendidikan seni visual perlu mempunyai sikap menghormati

murid dan menghargai sumbangan dan komitmen yang ditunjukkan

(f) Memberikan Galakan dan Motivasi

Elakkan daripada mengkritik keterlaluan sehingga pelajar patah

semangat dan tidak berminat untuk meneruskan penghasilan karya.

(g) Penghargaan

Galakkan dan berikan penghargaan kepada murid di atas usaha

dan komitmen yang mereka berikan di dalam kelas.

TOPIK 6 ESTETIKA DAN KANAK-KANAK

6.1 DEFINISI ESTETIKA

- perkataan Greek iaitu aisthetikos –merujuk kepada perkaraperkara

yang berkaitan dengan persepsi deria.

- Bagi Bates (2000), - satu kajian falsafah yang berkaitan dengan

kecantikan.

- Gazalba (1978) - satu cabang ilmu normatif yang membawa nilainilai

kecantikan dan kebaikan.

- Lankford (1992) – satu konsep dan kaedah di dalam falsafah seni

termasuk persoalan yang bermatlamat untuk menerangkan dan

memahami pengalaman estetik yang berkaitan dengan

perkembangan artistik dan penghasilan produk.

- Ragans (2000) - menilai hasil karya bukan sahaja dilihat pada

kecantikan karya tersebut malahan ia juga perlu dilihat dari sudut

kejayaan sesuatu karya,

Di dalam pengajaran pendidikan seni visual, istilah pendidikan

estetik digunakan merangkumi pelbagai bidang penghasilan hasil

karya seni seperti arca, lukisan, catan dan sebagainya. Pendidikan

estetik juga menjelaskan persoalan estetik yang merujuk kepada

perbincangan berkaitan dengan penghuraian makna dan simbolik

penghasilan karya seni.

- Abdul Shukor Hashim (1991) yang melihat setiap pengalaman

pembelajaran sebagai pengalaman estetik.

- Guru pendidikan seni visual boleh menggunakan kemahiran ini

untuk membantu pelajar memahami hasil karya yang dihasilkan

selain menghurai persoalan mengapa karya seni dihasilkan dan

kepentingan menghargainya.

6.2 PERKEMBANGAN ESTETIK DAN TEORI KECANTIKAN

Konsep Relativist- Faktor utama adalah persekitaran individu,

nilai, budaya serta cara hidup seseorang individu pada satu-satu

masa.Pandangan golongan relativist atau individu terhadap

kecantikan adalah subjektif dan abstrak. Penghuraian dan makna

kecantikan tidak terletak pada objek tetapi pada persepsi seseorang.

Konsep Objektivist- sangat bertentangan dengan konsep relativist. Konsep objektivist percaya bahawa kecantikan

sememangnya telah sedia ada bersama karya seni dan bukan terletak pada persepsi seseorang. Kecantikan dapat

dibahagikan kepada kriteria tertentu seperti yang terdapat di dalam

elemen dan prinsip-prinsip dalam seni seperti harmoni, rentak, warna, keseimbangan dan sebagainya.

6.3 ESTETIK DAN KANAK-KANAK

- perasaan kanak-kanak mudah tertarik dengan perkara

baru menjadikan mereka sebagai golongan yang unik dan luar biasa- Lowenfeld (1975) – perkembangan estetik kanak-kanak

bersesuaian denagn kretaiviti dipengaruhi oleh faktor tumbesaran

dan persekitaran yang membentuk ciri-ciri dan corak pemikiran.

Tindak balas estetik bagi kanak-kanak dipengaruhi oleh faktor

umur, pengalaman serta latar belakang dan budaya.

6.4 TINDAKBALAS ESTETIK- tindak balas spontan terhadap karya. Ianya berlaku melalui hasil karya dan juga melalui pengamatan terhadap alam.

(a) Kualiti Literal atau Imitanionalism

- keupayaan pengkarya untuk menghasilkan

karya secara realistik melalui peniruan alam sekeliling

Sebagai contoh, pengkarya yang melukis imej realistik

penunggang kuda, kualiti literal pada lukisan ini adalah

imej lelaki yang menunggang kuda tersebut yang

ditonjolkan secara realistik.

(b) Kualiti Rekaan atau Formalism

-kaedah menyusun elemen dan prinsip seni di dalam

sesuatu karya. Sebagai contoh, bagaimanakah artis atau pengkarya mengutamakan elemen imbangan,

garisan, ritma dan sebagainya.

(c) Kualiti Ekspresif atau Kualiti Emosi

-menghuraikan makna karya dari aspek meningkatkan

dan melihat tindak balas emosi, mood dan idea

penonton yang mengamati karya.

6.5 MERANSANG PERKEMBANGAN DAN

TINDAKBALAS ESTETIK KANAK-KANAK

- Koster (2001) - kanak-kanak perlu dirangsang

dengan aktiviti yang dirancang rapi dan tersusun

supaya tindak balas semula jadi estetik yang dimiliki oleh kanak-kanak selari dengan peningkatan umur

mereka.- Peranan guru

(a) Memilih Karya Berkualiti

-mempunyai standard dan kualiti yang tertentu dalam jenisnya.

(b) Mempunyai Kepelbagaian Media dan Teknik

- mempunyai kepelbagai teknik dan media

penghasilannya seperti memilih karya arca, kolaj, lukisan dan tidak tertumpu hanya kepada catan

sahaja.

(c) Kepelbagaian Gaya, Budaya dan Artis

-memilih karya kontemporari dan moden yang

dihasilkan oleh artis daripada pelbagai etnik dan latar belakang termasuk pengkarya muda dan artis wanita.

(d) Mempamerkan Budaya

-mencerminkan warisan dan kesenian supaya murid mempunyai perspektif yang luas mengenai budaya dan kepelbagaiannya.

6.6 KEPENTINGAN MEMPELAJARI ESTETIK

a) Menghidupkan Suasana Aktif Pembelajaran

-menggalakkan interaksi di antara murid dan guru, menjadikan proses pembelajaran lebih

menyeronokkan.

(b) Meningkatkan Kefahaman terhadap Imej dan Bahasa Visual

- membantu murid mempelajari gaya bahasa tampak dan memperkayakan mereka dengan istilah-istilah baru.

(c) Menyemai Kefahaman terhadap di antara Satu Sama Lain

- murid memahami bahawa karya yang dihasilkan mempunyai makna berbeza.

(d) Meningkatkan Keupayaan Pemikiran

- pelajar perlu membuat perbandingan, perbezaan. menganalisa dan menilai karya. Kesemua ini membantu murid

mengerakkan daya pemikiran mereka.

TOPIK 7 APRESIASI SENI

DEFINISI DAN KONSEP

- Hurwitz dan Day (2001), apresiasi bermaksud ‘menghargai’ dan pemahaman mengenai konsep apresiasi seni adalah melalui

pencarian dan penyaluran maklumat yang terdapat pada karya

- Konsep apresiasi seni sebenarnya antara lain bertujuan untuk membina keyakinan seseorang untuk berbincang dan menghurai

serta membuat diskriminasi terhadap karya seni.

- Seabolt (2001) - aktiviti kritikan seni melibatkan perbincangan dan diskusi mengenai sesuatu karya seni manakala apresiasi seni

- aktiviti menghayati seni dengan melibatkan pengetahuan berkaitan dengan sejarah seni dan perbincangan serta diskusi

mengenai seni. - Johari Abdul Hamid, 2004-Apresiasi seni mengajar pengkritik dan

pemerhati seni menghargai rasa dan perasaan seniman.

KATEGORI APRESIASI SENI

- Walter dan Clive Bell yang menyatakan bahawa penghayatan

dan apresiasi seni tidak memerlukan pengetahuan mengenai idea

- Dewey dan Otto Krash - pengetahuan asas seni boleh membawa

kepada kefahaman terhadap karya seni,

- Ecker (1966) kategori utama dalam apresiasi seni ialah apresiasi

bercorak analitikal. Apresiasi analitikal adalah satu kaedah bagi

melihat aspek penghasilan karya seni visual. Kategori apresiasi

bercorak analitikal ini disusun dari konsep mudah kepada yang lebih kompleks.

Peringkat Analitikal

(a) Kenal Pasti (Identification)- Aspek kenal pasti yang paling mudah ialah menyatakan aspek-aspek seperti tajuk karya, jenis

karya, pereka atau seniman karya, tarikh dihasilkan, asal-usul karya, gaya, medium yang digunakan, teknik dan fungsi karya.

Peringkat Penerangan

(a) Penerangan Literary (Literary Description)

Penerangan literari digunakan ke atas karya seperti potret, landskap, lukisan objek dan lain-lain. Contohnya, karya Monalisa

menggambarkan seorang wanita yang sedang terukir senyum di bibirnya. Penerangan literari ini terbahagi pula kepada dua bahagian iaitu penerangan teknikal dan penerangan formal.

(b) Penerangan Teknikal (Technical Description)

Penerangan teknikal merujuk kepada aspek teknikal dalam penghasilan karya seni. Proses ini termasuk perkara-perkara seperti penggunaan teknikal dan bahan-bahan oleh pengkarya.

(c) Penerangan Formal (Formal Description)

Penerangan formal merujuk kepada struktur fizikal karya seni iaitu

perkara-perkara yang berkaitan dengan apa yang dilihat. Ini termasuklah aspek warna, garisan, jalinan, bentuk, rupa dan lainlain.

Organisasi rekaan seperti imbangan, susunan,

ritma, dan prinsip-prinsip serta elemen seni yang lain.

TOPIK 8 PENGGUNAAN TEKNOLOGI MAKLUMAT  DAN KOMUNIKASI (ICT), MULTIMEDIA DAN INTERNET DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

TEKNOLOGI MAKLUMAT DAN KOMUNIKASI (ICT)

Definisi ICT

- Senn (1998)

Teknologi maklumat dan komunikasi merangkumi

pelbagai teknologi yang disepadukan untuk

memperolehi, menyimpan dan menyebarkan

maklumat dalam pelbagai bentuk seperti teks, grafik, audio, animasi dan sebagainya menggunakan alat-alat elektronik.- Abd. Razak et al., (2000)

Teknologi maklumat merangkumi apa jua alatan

elektronik yang membenarkan pengguna menyimpan, menghubung, memproses, mencipta dan menyampaikan maklumat.

- Keperluan ICT dalam P&P

• Berupaya meningkatkan kefahaman dan

penguasaan pelajar terhadap pengajaran.

• Memberi peluang pembelajaran yang sekata kepada semua pelajar yang mempunyai pelbagai keupayaan.

• Meningkatkan motivasi pelajar.

• Membolehkan pembelajaran bersendiri (individual learning).

• Membolehkan pelajar mengakses maklumat yang sukar diperolehi.

• Membolehkan pelajar mengumpul maklumat dengan mudah dan pantas.

• Mewujudkan suasana pembelajaran yang

menyeronokkan dan mencabar

• Meningkatkan daya kreativiti dan imaginasi pelajar.

• Memberi peluang kepada pelajar untuk belajar

secara berkesan dengan bimbingan yang minimum.

• Meningkat kemahiran teknologi maklumat dan

komunikasi.

Peranan ICT dalam Pengajaran dan Pembelajaran

• Tutorial

a)Pembelajaran ekspositori.

b) Demonstrasi yang ditunjuk dan dikawal urutannya.

c) Latihan dan latih tubi yang turut dikawal oleh sistem.

Kelebihan

• Mewujudkan konsep pembelajaran individu.

• Pelajar akan belajar mengikut kemampuan sendiri.

• Meningkatkan motivasi pelajar.

• Proses pembelajaran berjalan tanpa penyeliaan atau

penyeliaan minimum.

Keburukan

• Kesilapan pemilihan perisian yang bermutu

mengakibatkan pembaziran.

• Menghalang penggunaan kemudahan alatan ICT yang lebih produktif.

• Menjurus ke arah penyalahgunaan kemudahan ICT.

• Mengakibatkan lebih banyak masa diperlukan oleh pelajar di dalam mempelajari Penerokaan (eksploratori)

- pelajar mencari dan mengakses maklumat daripada CD-ROM mahupun Internet dan mengalami, mempelajari serta mengkaji

sesuatu fenomena secara simulasi ( inkuiri penemuan )

Kelebihan

• Memberi peluang kepada pelajar menentukan sendiri haluan dan gaya pembelajaran masing-masing.

• Penglibatan sepenuhnya (aktif) dari pelajar dalam pembelajaran

• Memberi peluang kepada pelajar untuk menangani masalah sebenar.

• Menerapkan teori pembelajaran moden seperti konstruktivis dan kecerdasan pelbagai dalam proses pembelajaran.

Keburukan

• Pelajar berkemungkinan sesat dan hilang haluan tanpa pengawasan yang baik.

• Mengakibatkan lebih banyak masa diperlukan oleh pelajar di dalam mempelajari sesuatu.

• Aplikasi

Computer Aided Design (CAD) merupakan alat aplikasi yang mampu digunakan untuk membantu pelajar melaksanakan aktiviti pembelajaran.

Kelebihan

• Pelajar mampu memberikan tumpuan di dalam aktiviti pembelajaran asli.

• Guru boleh mengemukakan masalah yang akan mencabar minda pelajar.

• Pelajar akan dapat meningkatkan tahap kecekapan dan ketepatan hasil pembelajaran mereka.

Keburukan

• Tanpa penerangan dan pengawasan yang baik dari guru, pelajar berkemungkinan untuk gagal dalam proses pembelajaran mereka.

• Pelajar yang pelbagai kecerdasan sukar untuk di disatukan.

• Masa yang diperlukan bagi suatu proses pembelajaran mungkin

sukar untuk dikawal.

• Komunikasi

membolehkan pelajar bertukar maklumat dengan sesiapa sahaja

di dunia.

Kelebihan

• Mampu melaksanakan pembelajaran kolaboratif.

• Mampu meningkatkan penglibatan pelajar dalam proses

pembelajaran melalui peer group yang bersifat global.

• Mampu berkomunikasi terus dengan pakar dari serata dunia.

Keburukan

• Pelajar dikhuatiri akan leka berkomunikasi sesama mereka tanpa

memberikan perhatian terhadap objektif pembelajaran mereka.

• Kos pembelajaran yang tinggi.

• Masa yang diperlukan bagi suatu proses pembelajaran lama dan

mungkin membosankan.

Pendekatan Persekitaran ICT

- konsep pembelajaran ‘belajar melalui membuat’ (learning by

doing) dan perseorangan (individual).

- penyepaduannya dengan rangka pengajaran berteraskan

multimedia.

- Internet dan WWW yang menjadi tulang belakang kepada

lambakan maklumat memastikan pembelajaran yang dijalankan

benar-benar bermutu dan efektif.

MULTIMEDIA DALAM PENDIDIKAN

Definisi Multimedia

Hofstetetter (1995)- Multimedia bermaksud integrasi

elemen teks, audio, grafik, animasi dan video

yang menggunakan komputer sebagai alat kawalan

persembahan untuk membolehkan pengguna

mengarah, berinteraksi, mereka cipta dan

berkomunikasi agar proses pembelajaran menjadi

lebih berkesan.

Schurman (1995)- Multimedia ialah kombinasi

manipulasi, pengga bung jalin dan pengintegrasian

media seperti teks, grafik, animasi, audio dan video

dalam suatu perisian yang direka bentuk di dalam

meningkatkan interaksi antara pengguna dan

komputer.

empat komponen utama iaitu:

• Pertama, komputer dijadikan alat untuk

mengkoordinasikan apa yang dilihat, didengar dan

seterusnya berinteraksi dengannya.

• Kedua, perlunya hubungan untuk menghubungkan

kesemua maklumat.

• Ketiga, alat perhubungan diperlukan untuk maklumat

jaringan.

• Keempat, terdapat kaedah untuk mengumpul,

memproses dan mengkomunikasikan segala idea dan

maklumat.

Peranan Multimedia dalam Pengajaran dan

Pembelajaran

- Jamalludin dan Zaidatun (2000)

Menerusi multimedia, dokumen dapat dihubungkan

secara global. Ianya dapat dilihat menerusi formatnya

yang interaktif dan merangsangkan, komunikasi

maklumatnya yang efektif, pengekalan informasinya

yang berkesan, pemudah cara dalam proses

pengajaran dan pembelajaran serta membenarkan

pelajar belajar mengikut kehendak mereka sendiri

- Kurshan (1991)

Kelebihan dan keberkesanan aplikasi multimedia

dalam pendidikan juga turut dapat dilihat berdasarkan

peningkatan motivasi pelajar, reka bentuk

pembelajaran yang menepati cita rasa pelajar, sumber

maklumat yang multisensori, menggalakkan

kebolehan metakognisi pelajar, mewujudkan proses pembelajaran yang aktif serta susunan dan gaya pembelajaran yang ditentukan sendiri oleh pelajar.- McGloughlin (1997)

Pengintegrasian multimedia di dalam pembelajaran berasaskan web mampu meningkatkan minat pelajar, mengurangkan masa bagi menguasai aplikasi, kos pembangunan yang rendah, meningkatkan kebolehcapaian dan meningkatkan pemahaman dan pengekalan informasi dalam ingatan.

- Kulik (1985)

Penggunaan multimedia juga telah menurunkan purata masa pembelajaran secara berkesan sebanyak 80 peratus dan sekaligus

meningkatkan tahap pencapaian pelajar.

Kategori/Elemen Multimedia

1. Teks

Teks adalah perkataan yang boleh difahami oleh pengguna.

Merangkumi muka taip , font , ruang putih , serif ( Times Roman ,

Calistro dll ) , Scans serif ( Arial , Verdana dll) , dekoratif ( font

unsur sastera lama – Lucida Handwriting dll)

2. Grafik

Grafik adalah gambar atau ilustrasi.

(a) Resolusi

Ia adalah darjah kualiti paparan grafik pada peranti output dan peranti input.

(b) Penggunaan Grafik dalam Aplikasi Multimedia

(c) Format Utama Fail Imej Digital – GIF , BMP , PICT , JPEG

(d) Sumber-sumber Grafik – Scanner , kamera digital, Laman

web ( enjin pencari )

3. Audio

Audio adalah bunyi yang dapat didengar tetapi tidak dapat dilihat dengan mata kasar manusia.

4. Penggunaan Audio dalam Aplikasi Multimedia

(i) Menarik perhatian

(ii) Mampu menarik dan menumpukan perhatian pengguna.

(iii) Meningkatkan pemahaman dan membantu pengguna mengingati mesej yang disampaikan

(iv) Ia mensimulasikan deria dalaman pengguna seterusnya

menyampaikan mesej dalam bentuk yang lebih menarik.

(v) Dapat mempengaruhi emosi dan cara berfikir

(vi) Untuk mengilustrasikan idea yang kompleks dan dapat

meningkatkan konsentrasi penonton.

(vii) Penggunaan Audio Dalam Aplikasi Multimedia

Terdapat tiga cara utama penggunaan audio:

(i) Sebagai muzik latar belakang

• Fail audio yang dimainkan akan mewujudkan mood untuk persembahan tersebut.

• Akan menghasilkan keseronokan dan keinginan

(ii) Sebagai kesan bunyi

• Bunyi akan memberi perhatian dan arahan kepada pengguna,

pada butang dan transisi untuk menekankan pada perubahan skrin.

• Kesan-kesan bunyi ini bersaiz kecil tetapi mempunyai kesan yang menarik.

(iii) Sebagai suara latar

• Merupakan bahan sokongan penyampai.

• Digunakan seminimum mungkin dalam persembahan kerana ianya boleh mengganggu.

• Konsep Audio Analog dan Digital

(a) Format Fail Audio – mp3, wave, MPEG , RA / RM

5. Animasi

Animasi ialah satu proses menghidupkan atau memberikan

gambaran bergerak kepada sesuatu yang statik agar ia kelihatan hidup dan dinamik.

(a) Animasi dalam Aplikasi Multimedia

(b) Animasi 2D

Animasi dua dimensi (2D) dikenali sebagai animasi linear.

(c) Animasi 3D

Animasi 3D membuatkan objek kelihatan lebih hidup (nyata) berbanding animasi 2D.

6. Video

Video adalah satu siri skrin yang memuatkan gambar-gambar yang diiringi bunyi-bunyian yang dimainkan pada kadar yang laju. Contoh : MPEG1 (VCD), MPEG2(DVD) , Quict Time (Mscintost)

7. Hipermedia dan Hiperteks

Hiperteks -dokumen tanpa urutan yang terdiri daripada

teks, audio dan maklumat visual yang disimpan dalam komputer.

Hipermedia merupakan media berpautan atau

kombinasi media. Ianya merujuk kepada perisian komputer yang mengintegrasikan elemen teks, grafik,

animasi, video dan audio yang saling berhubungan dalam proses pengaksesan maklumat.

INTERNET DALAM PENDIDIKAN

Internet merupakan satu sistem jaringan rangkaian

komputer antarabangsa yang meliputi seluruh dunia.

World Wide Web (WWW) pula merupakan sub set kepada sistem internet. WWW merupakan

perkhidmatan internet yang menghubungkan tapak-tapak yang berada di seluruh dunia melalui dokumen

hiperteks.

Alamat Protokol Internet (IP) menggunakan system komunikasi berdasarkan nombor kepada setiap alamat yang terdiri dari kombinasi nama akaun pengenalan diri pengguna (user id) dan nama pendaftaran internet komputer (host name). Sumber Lokasi Uniform

(URLs) bermula dengan prefiks HTTP (HyperText Transfer Protocol) yang merupakan standard internet di dalam menentukan bagaimana mesej dihantar dan bertindak balas.

WAN (Wide Area Network)

Merupakan rangkaian komputer yang menghubungkan

beberapa komputer dalam sesebuah institusi dan meliputi antara satu sama lain

LAN (Local Area Network)

Merupakan rangkaian jaringan setempat yang

menghubungkan beberapa komputer dalam sesuatu kawasan terhad

INTRANET

Merupakan rangkaian dalaman yang berperanan

sebagai penghubung bagi sesebuah kumpulan kerja. yang menggunakan pelbagai pengantara komputer

pada lokasi yang berjauhan.

Internet dalam Pengajaran dan Pembelajaran

Sumber Statik Maklumat

• Kaedah yang digunakan untuk mencari sumber-sumber yang

diperlukan untuk tujuan pengajaran.

• Ianya bersifat statik dengan mengaplikasikan sumber sedia ada.

Contohnya

penggunaan kemudahan perpustakaan atau pusat sumber

kurikulum.

Penggunaan Interaktif Dinamik

• Internet digunakan untuk menggalakkan suasana dialog antara

pelbagai pihak yang berlainan yang merupakan komponen penting.

• Ianya bersifat dinamik memandangkan pengetahuan hanya akan

terhasil apabila dialog antara individu dilaksanakan.

Bilik Darjah ke Bilik Darjah

• Kesemua individu di dalam bilik darjah akan bekerjasama secara

dinamik bagi menyempurnakan suatu tugasan.

• Organisasi popular yang mempromosikan projek sebegini adalah

Pendidikan Antarabangsa dan Rangkaian Sumber.

Individu ke Individu

• Merupakan satu lagi bentuk dinamik penggunaan interaktif

menerusi perhubungan individu ke individu melalui mel-elektronik.

• Pelajar dan guru boleh bertukar-tukar maklumat serta

pengetahuan tentang bidang yang diminati.

Individu/Bilik Darjah kepada Dunia

• Pelajar dan guru mampu mengendalikan tinjauan menerusi

listservs atau newsgroup yang terdapat dalam internet.

Penyelesaian Masalah

• Internet mampu bertindak sebagai suasana penyelesaian

masalah bagi tujuan pembelajaran.

• Menerusi perisian tertentu pengguna internet mampu mengubah

simpanan fail di dalam sesebuah laman web.

TOPIK 9 PENGURUSAN STUDIO DAN BILIK SENI DI SEKOLAH

KEPERLUAN ASAS BILIK SENI

(a) Warna Dinding - Warna-warna yang disarankan adalah warnawarna

terang - nampak besar selain daripada sesuai untuk

dijadikan latar

(b) Papan Buletin - untuk mempamerkan hasil karya pelajar selain

sebagai tempat untuk menyampaikan maklumat

(c) Cahaya - menggunakan sinaran cahaya semula jadi dari luar.

(d) Bahan Pameran Khas - mempamerkan objek semula jadi

yang boleh membangkitkan rasa ingin tahu.

(e) Zon Kerja- lokasi murid menghasilkan karya dan menyiapkan

kerja mereka – meja kerja , bahan seni , warna , jarak yang sesuai

antara pelajar.

(f) Stor Penyimpanan - Rak simpanan boleh digunakan untuk menyimpan bahan dan hasil karya pelajar seperti folio dan buku latihan.

KESELAMATAN DAN DISIPLIN

(a) Membaca Label Bahan - mengandungi kandungan yang merbahaya dan boleh membahayakan kesihatan murid.

(b) Pilih Bahan Sesuai Mengikut Peringkat Umur -

mengenalpasti bahan dan alatan yang sesuai dengan tingkatan umur murid.

(c) Mewujudkan Panduan Keselamatan - Dokumen

keselamatan disediakan sebagai

peraturan yang digunakan oleh semua murid untuk mengelakkan kemalangan.

(d) Menggunakan Bahan Alternatif - mencari bahan dan alat alternatif bagi menggantikan alatan dan bahan yang tidak selamat. Cth Cat minyak – Cat air/Pewarna berasaskan , Varnish - Cat tempera Thinner- Acrylic

Pemilihan Karya

Kriteria pemilihan karya murid perlu melihat kepada dua perkara iaitu dari sudut pedagogi (keberkesanan dan penyampaian proses dan kaedah menghasilkan karya ) dan juga nilai estetik (pencapaian objektif

penghasilan karya – untuk cantik atau sebaliknya ).

Susun Atur Karya

Karya 2 Dimensi - bahan dan karya 2 dimensi sebuah

panel pameran diperlukan 4 x 8 ‘

- setiap karya yang ingin dipamerkan perlu

dibingkaikan supaya nampak kemas dan menarik.

Karya 3 Dimensi – Meja yang dilapik dengan kain

berwarna boleh digunakan sebagai tempat untuk

meletakkan objek dan hasil karya. - disusun mengikut

jenis dan ketinggian - hasil karya seramik, sejenis

kotak yang dikenali sebagai pedestal boleh digunakan.

TOPIK 10 PENGUJIAN DAN PENILAIAN DALAM

PENDIDIKAN SENI VISUAL

DEFINISI PENGUJIAN DAN PENILAIAN

- Pengujian merujuk kepada keseluruhan proses yang terlibat di dalam mendapatkan bukti

(evidence) keupayaan pelajar; daripada menentukan objektif pengujian, merangka soalan atau tugas, menjalankan ujian, memeriksa atau memberi markah termasuk melaporkan keputusan ujian kepada pihak-pihak yang terbabit (pelajar, pihak sekolah, pihak

kementerian, ibu bapa dan lain-lain). Antara bentukbentuk pengujian termasuklah ujian

bulanan, peperiksaan, pemerhatian, temuduga,

portfolio serta tugasan-tugasan kelas yang

diberi markah.

- penilaian merujuk kepada proses menghakimi

sesuatu dengan tujuan untuk memberi nilai. Dengan maksud yang lebih mudah, seseorang akan menjalankan penilaian untuk melihat salah satu atau semua daripada perkara berikut: keberkesanan, kelancaran, fungsi dan

operasi.

Pengujian Formal dan Tidak Formal

- Antara bentuk pengujian tidak formal ialah bertanya sama ada pelajar faham apa yang diajar, membaca isyarat tidak verbal pelajar untuk mengagak tahap pemahaman mereka, mengadakan sesi soal jawab dalam melihat penguasaan pelajar ataupun memeriksa latihan dan kerja rumah pelajar.

- Pengujian formal pula melibatkan pengujian rasmi yang dijalankan oleh guru atau pihak jawatankuasa pengujian di sekolah. Ianya formal kerana sejumlah masa khusus diperuntukkan untuk menjalankan ujian berkenaan, semua pelajar akan diuji mengikut prosedur yang telah ditetapkan, harus mempunyai matlamat dan objektif pengujian, melibatkan pemberian markah dan keputusan sesuatu pengujian perlu

dilaporkan kepada pihak-pihak yang relevan.

Pengujian Formatif dan Pengujian Sumatif

- Pengujian formatif merujuk kepada sebarang bentuk pengujian yang dijalankan pada bila-bila masa semasa tahun pembelajaran.

- pengujian sumatif pula merujuk kepada sebarang bentuk pengujian yang dijalankan pada akhir tahun pembelajaran.

Rujukan Norma (Norm-referenced) dan Rujukan Kriteria(Criterionreferenced)

- Rujukan Norma ialah satu cara melapor keputusan pengujian dengan menyusun pencapaian para pelajar di dalam sesuatu kelas

mengikut norma. Dalam erti kata lain,

para pelajar disusun mengikut pencapaian markah mereka.

- Rujukan Kriteria merujuk kepada pencapaian atau penguasaan

seseorang pelajar berdasarkan kriteria-kriteria pengujian yang

telah ditetapkan - Sekiranya ada kriteria yang pelajar masih lemah,

guru boleh memfokuskan

pengajaran untuk kriteria tersebut kemudiannya.

Rubrik Analitikal dan Rubrik Holistik

- Rubrik analitikal merujuk kepada panduan pemarkahan yang

selalunya digunakan untuk pengujian formatif. guru dapat melihat

bidang (kriteria) yang dapat dikuasai oleh pelajar dengan baik dan

bidang (kriteria) yang memerlukan pembaikan.

- Rubrik holistik selalunya digunakan di dalam pengujian sumatif

untuk melihat kepada pencapaian pelajar secara menyeluruh.

Pengujian Tradisional dan Pengujian Alternatif

- Pengujian tradisional merujuk kepada sebarang bentuk pengujian

bertulis yang melibatkan penggunaan pen dan kertas.

- kebanyakan pengujian yang dijalankan adalah

berbentuk alternatif. Contoh-contoh pengujian alternatif di dalam

bidang seni visual ialah portfolio, buku kerja kajian (research workbook) dan juga pengujian berasaskan prestasi (performancebased

assessment) seperti kerja kumpulan, demonstrasi dan pembentangan pelajar.

KAEDAH-KAEDAH PENGUJIAN DI DALAM

PEMBELAJARAN SENI VISUAL

Hurwitz dan Day (2001) menyenaraikan beberapa ciri-ciri

pengujian alternatif.

1. Menilai pelajar berdasarkan tugasan yang berdasarkan keperluan disiplin bidang seni visual.

2. Mengambil kira pengetahuan dan kemahiran secara holistik dan tidak melihat daripada fragmen-fragmen yang berbeza.

3. Menghargai pencapaian pelajar di dalam sesuatu pengujian, kerana pencapaian yang rendah sekalipun tetap menjadi indikator kepada sesuatu penguasaan.

4. Melihat kepada proses dan hasil pembelajaran.

5. Mendidik pelajar supaya menguji pencapaian

sendiri.

6. Mengajar pelajar untuk memperkenal, membentang dan mempertahankan hasil karya mereka di hadapan umum.

- Pemerhatian boleh dilakukan oleh guru untuk

pengujian formal (bermarkah) ataupun pengujian tidak

formal (untuk meningkatkan proses pembelajaran).

- Temuramah - Temuramah dapat membantu guru

dalam memahami masalah yang mungkin dialami oleh

pelajar di dalam kelas, melihat tahap pemahaman

pelajar terhadap sesuatu dan boleh digunakan

sebagai satu cara untuk mendekati diri

pelajar.

- Perbincangan - Perbincangan boleh melibatkan sekumpulan pelajar dan ini mengelakkan pelajar

daripada merasa gemuruh ketika diuji.

- Pengujian Berasaskan Persembahan

(Performance-based Assessment) - pelajar

melakukan sesuatu sama ada demonstrasi,

pembentangan dan lain-lain.

- Maklum Balas- Borang maklum balas atau

questionnaire boleh diaplikasikan untuk menggantikan ujian bertulis, dan bentuk soalan yang ditanya adalah soalan tertutup

Portfolio - Kesemua hasil kerja pelajar – karya seni, latihan, tugasan bertulis, nota, dan sebagainya dikumpul dan disusun dengan sistematik di dalam folder yang berupa fail.

PENGUJIAN KEMAJUAN KANAK-KANAK DALAMPENDIDIKAN SENI

1. Adakah kanak-kanak gembira dengan pengalaman pembelajaran positif di dalam kelas? Adakah suasana pembelajaran selari dengan matlamat belajar kanakkanak?

2. Perlukah sebarang perubahan dibuat di dalam

proses pembelajaran kanak-kanak? Adakah strategi pengajaran juga perlu diubah? Adakah meletakkan kanak-kanak di dalam gerak kerja kumpulan memberi lebih manfaat daripada bekerja secara individu?

3. Bagaimanakah kanak-kanak belajar?

Bagaimanakah cara kanak-kanak belajar dapat

dikaitkan dengan harapan guru untuk pelajar?

Bagaimanakah ini dapat dikaitkan dengan harapan pelajar? Dan apakah pula harapan kanak-kanak terhadap diri mereka sendiri?

4. Bagaimanakah guru boleh menjadi lebih berkesan?

Bagaimanakah keputusan yang tepat dapat dilakukan untuk memperbaiki kemajuan kanak-kanak?

5. Bagaimanakah guru dapat berkomunikasi dengan berkesan tentang kekuatan dan kelemahan pelajar dalam seni?

Bagaimanakah guru dapat menghebahkan dengan relevan pencapaian pelajar kepada guru lain, pentadbiran sekolah dan juga ibu bapa?

PENGUJIAN HASIL KREATIVITI KANAK-KANAK

- pengujian lebih merupakan pengukur kepada kemampuan guru

menfasilitasi pembelajaran, lebih daripada ukuran kemajuan dan pencapaian pelajar.

- luahan kreatif pelajar mestilah sentiasa digalakkan walaupun ianya mungkin agak sukar untuk dinilai.

- tahap kreativiti yang ditetapkan oleh guru bukanlah di standard yang sangat tinggi, dan biarlah bersesuaian dengan pelajarpelajar

di dalam kelas.

- cara mengaplikasikan kemahiran teknikal dan prinsip-prinsip seni pada sebarang medium seni.

PENGUJIAN DI DALAM PEMBELAJARAN SEJARAH SENI

- Sekiranya pengajaran bertujuan untuk membantu pelajar mengenali ciri-ciri seni Cina, pengujian pelajar juga perlulah menjurus ke arah itu.

PENGUJIAN ESTETIKA DALAM SENI

- mengkaji konsep-konsep asas di dalam pembentukan seni, kecantikan, kualiti seni serta takrifan seni yang dapat diklasifikasikan sebagai aspekaspek estetika.